Wprowadzenie Universal Credit zupełnie odmieniło system zasiłków w Wielkiej Brytanii. Jedno świadczenie zastąpiło sześć wcześniej istniejących benefitów, co uprościło ubieganie się i uzyskiwanie wsparcia finansowego przez osoby z niskimi dochodami i z trudnościami z pokryciem kosztów utrzymania.

Aktualizacja: 2025-07-22

Mimo że zmiana rozpoczęła się już w 2013 roku, nie objęła jeszcze wszystkich świadczeniobiorców — według aktualnych przewidywań proces zakończy się z końcem marca 2026 roku. Termin ten zbliża się coraz większymi krokami, co sprawia, że jest to świetny moment na zapoznanie się z nowymi zasadami i uzyskanie odpowiedzi na podstawowe pytania na temat Universal Credit (UK): co to jest, ile można dostać i komu przysługuje?

Co to jest Universal Credit?

To zasiłek, którego celem jest zapewnienie wsparcia finansowego niezbędnego do opłacenia kosztów utrzymania. Kierowany jest do osób:

  • bez pracy,
  • niezdolnych do podjęcia pracy, np. z powodów zdrowotnych,
  • pracujących (również w ramach samozatrudnienia lub w niepełnym wymiarze godzin), ale uzyskujących niskie zarobki.

UC zastępuje sześć wcześniejszych benefitów:

  • Child Tax Credit
  • Housing Benefit
  • Income Support
  • income-based Jobseeker’s Allowance (JSA)
  • income-related Employment and Support Allowance (ESA)
  • Working Tax Credit

Przejście na Universal Credit – kiedy i na jakich zasadach?

Istotną informacją dla osób pobierających już jeden lub więcej niż jeden z zasiłków, które zastępowane są UC jest to, kiedy i w jaki sposób przejść ze starego systemu na nowe świadczenie. Jest to konieczne w dwóch przypadkach:

  • jeśli w Twojej sytuacji wystąpi zmiana, która wymaga zgłoszenia (np. zmiana zatrudnienia, zmiana adresu, etc.),
  • jeśli otrzymasz list (Migration Notice) o obowiązku przejścia na UC.

Bez wystąpienia którejś z wymienionych powyżej sytuacji nie ma obowiązku samodzielnego przejścia na UC.

Universal Credit – dla kogo?

Wniosek złożyć mogą osoby, które spełniają następujące warunki:

  • mieszkają na terenie UK,
  • są pełnoletnie (w określonych sytuacjach przewiduje się możliwość uzyskania UC przez osoby mające 16 lub 17 lat, np. jeśli są odpowiedzialne za wychowanie dziecka, mieszkają niezależnie, opiekują się kimś,
  • kto pobiera zasiłek z powodu złego stanu zdrowia lub niepełnosprawności),
  • nie osiągnęły wieku emerytalnego,
  • mają mniej niż £16,000 oszczędności.

W przypadku zamieszkiwania razem z partnerem w ramach jednego gospodarstwa domowego konieczne jest złożenie wniosku o wypłatę wspólnie. Co ważne, jest tak, nawet jeśli partner nie kwalifikuje się do uzyskania świadczenia. Decyzja o przyznaniu oraz wyliczenie stawki UC będzie uwzględniać sumę wspólnych zarobków i oszczędności.

Universal Credit dla bezrobotnych: Czy musisz znaleźć pracę?

W celu pobierania UC musisz zaakceptować claimant commitment, czyli zobowiązanie określające obowiązki świadczeniobiorcy, których wypełnienie jest warunkiem wypłaty. Zobowiązanie to może określać m.in. minimalną tygodniową liczbę godzin, jaką trzeba spędzić na pracy, szukaniu pracy lub aktywnościach mających zwiększyć szansę na zatrudnienie, np. szkolenia zawodowe.

To, czy i w jakim wymiarze obejmie Cię ten wymóg, zależy od Twojej sytuacji życiowej, w tym stanu zdrowia lub obowiązków związanych z opieką nad małym dzieckiem. Na przykład osoby, które mają orzeczenie o braku zdolności do pracy, nie są zobowiązane do aktywności zawodowej.

Universal Credit: Jakie dochody?

Nie określono górnego limitu przepracowanych godzin, po którego przekroczeniu tracisz prawo do UC. Istotna jest za to wysokość Twoich zarobków (oraz zarobków partnera) – to na ich podstawie określana jest stawka przysługująca w ramach UC. Każdy zarobiony £1, zmniejsza wypłacaną kwotę zasiłku o 55p.

Jak obliczyć Universal Credit?

UC wypłacany jest co miesiąc, a przyznana stawka zależy od Twojej sytuacji w danym miesiącu. Znaczenie ma przede wszystkim uzyskany dochód, ale też to, czy kwalifikujesz się do uzyskania np. dodatku na dziecko czy z powodu ograniczonej zdolności do pracy.

W tym kontekście bardzo ważna jest też kwestia tzw. monthly work allowance, czyli kwoty, jaką w określonych przypadkach (np. niepełnosprawność czy utrzymywanie dziecka) możesz zarobić bez wpływu na wysokość UC. Wynosi £411 dla osób otrzymujących wsparcie w pokryciu kosztów mieszkaniowych, oraz £684 w przypadku braku takiego wsparcia.

Czy Universal Credit liczy się do emerytury?

Osoby pobierając UC automatycznie uzyskują Class 3 National Insurance credits, które liczą się do State Pension.

Universal Credit: Jak długo można pobierać?

Z pomocy w ramach UC możesz korzystać:

  • tak długo, jak spełniasz warunki uprawniające do wypłaty;
  • do osiągnięcia wieku emerytalnego (w przypadku partnerów do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego przez obie osoby).

Podwyżka Universal Credit – stawki na 2025 rok

Standard allowance

jeśli wnioskujesz samodzielnie:

  • £316.98 poniżej 25 roku życia,
  • £400.14 od 25 roku życia.

jeśli wnioskujesz z partnerem:

  • £497.55 kiedy Ty i Twój partner macie mniej niż 25 lat,
  • £628.10 kiedy Ty lub Twój partner macie 25 lub więcej lat.

Podniesiono również kwoty dodatków np.:

  • na pierwsze dziecko (urodzone 6 kwietnia 2017 lub później) i na każde kolejne dziecko – £292.81,
  • dla osób o ograniczonej zdolności do pracy wzrósł do £423.27.

Jak wnioskować o Universal Credit?

O przyznanie UC możesz wnioskować online, telefonicznie lub w lokalnym oddziale Jobcentre Plus. Pamiętaj, że w celu złożenia wniosku potrzebne będą dokumenty potwierdzające Twoją tożsamość oraz sytuację, m.in., zarobki, wydatki na opiekę nad dzieckiem czy koszt mieszkania.

Zaliczka Universal Credit – co to i jak ją uzyskać?

Jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której potrzebujesz pilnej pomocy w celu opłacenia rachunku czy innych pilnych opłat, możesz wnioskować o wcześniejszą wypłatę. Taka zaliczka nie może przekraczać szacowanej kwoty pierwszej wypłaty UC. Pieniądze otrzymane w ramach zaliczki musisz zwrócić w ciągu 24 miesięcy od ich otrzymania. Spłata przebiega poprzez pobieranie części należności z wypłacanego zasiłku aż do uregulowania całości.

Czy Universal Credit trzeba zwrócić?

Nie. UC to bezzwrotna pomoc finansowa. Zwrot wypłaconych pieniędzy może być jednak konieczny, jeśli:

  • przyznano Ci zbyt wysoki zasiłek np. z powodu zgłoszenia niższych zarobków niż w rzeczywistości,
  • wypłacono Ci zaliczkę w ramach UC.

W takich sytuacjach konieczne będzie zwrócenie nadpłaty oraz zaliczki.

Podsumowanie

Powyższe informacje nie wyczerpują zagadnienia, odpowiadają jednak na najczęściej zadawane pytania. Zachęcamy do kontaktu ze specjalistą w celu poznania szczegółów i sprawdzenia, na co możesz liczyć w swojej sytuacji.

Źródła:

  • https://commonslibrary.parliament.uk/research-briefings/cbp-9984/
  • https://www.gov.uk/universal-credit
  • https://www.gov.uk/government/publications/universal-credit-and-your-claimant-commitment-quick-guide/universal-credit-and-your-claimant-commitment
  • https://www.gov.uk/national-insurance-credits/eligibility
  • https://www.gov.uk/government/publications/benefit-and-pension-rates-2025-to-2026/benefit-and-pension-rates-2025-to-2026#universal-credit-uc-monthly-rates