Zasiłki i urlop macierzyński w UK to forma rządowego wsparcia dla pracujących kobiet po urodzeniu dziecka. Na dostępny zakres pomocy wpływa m.in. wymiar i rodzaj pracy czy wysokość dochodów. W poniższym artykule omówimy Maternity Allowance i ustawowy zasiłek macierzyński w Wielkiej Brytanii — komu przysługują, jak je uzyskać i czym się różnią? Sprawdzimy też, jak wygląda urlop macierzyński w UK oraz do jakich jeszcze zasiłków mają prawo rodzice na Wyspach.

Czym jest Maternity Allowance?

Maternity Allowance to niepodlegające opodatkowaniu świadczenie wypłacane przez rząd, które możesz otrzymywać podczas urlopu macierzyńskiego, jeśli nie kwalifikujesz się do otrzymania zasiłku macierzyńskiego (SMP). Może być wypłacane przez okres 39 tygodni co dwa lub cztery tygodnie bezpośrednio na konto beneficjentki. Wysokość tego zasiłku zależy od formy zatrudnienia, zarobków i liczby opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ale nie może przekraczać maksymalnej kwoty określonej na ten rok podatkowy.

Komu przysługuje Maternity Allowance?

Maternity Allowance mogą uzyskać osoby, które:

  • są zatrudnione, ale nie kwalifikują się do ustawowego zasiłku macierzyńskiego (SMP),
  • są samozatrudnione,
  • niedawno przestały pracować,
  • pracują nieodpłatnie na rzecz biznesu partnera (w związku małżeńskim lub cywilnym).

Żeby zakwalifikować się do zasiłku Maternity Allowance, trzeba mieć zarejestrowaną działalność self-employed lub status osoby zatrudnionej przez co najmniej 26 tygodni z 66 tygodni przed terminem porodu.

Jak uzyskać Maternity Allowance?

Wniosek o zasiłek macierzyński (Maternity Allowance) możesz złożyć, jeśli jesteś w ciąży od co najmniej 26 tygodni. W tym celu wydrukuj formularz MA1, wypełnij i wyślij na adres podany na dokumencie — razem z dowodami potwierdzającymi uzyskiwany dochód oraz datę porodu. Na decyzję czeka się z reguły nie dłużej niż 20 pracujących dni.

  • Ile wynosi Maternity Allowance?

Stawki Maternity Allowance w roku podatkowym 2024/25 wynoszą:

  • jeśli jesteś zatrudniona lub niedawno przestałaś pracować: £184.03 tygodniowo lub 90% średnich tygodniowych zarobków (wypłacana jest niższa z tych dwóch kwot),
  • jeśli jesteś samozatrudniona: od £27 do £184.03 tygodniowo w zależności od liczby składek National Insurance Class 2 w ciągu 66 tygodni przed terminem porodu.

Czym jest Statutory Maternity Pay?

SMP to ustawowy zasiłek macierzyński w Wielkiej Brytanii, czyli minimalna kwota, jaką pracodawca jest prawnie zobowiązany do wypłacania pracownicy podczas urlopu macierzyńskiego.

Komu przysługuje SMP?

Do otrzymania zasiłku macierzyńskiego (SMP) niezbędne jest spełnienie następujących warunków:

  • zarabianie średnio nie mniej niż £123 tygodniowo,
  • poinformowanie pracodawcy i dostarczenie dowodu bycia w ciąży,
  • pracowanie przez co najmniej 26 tygodni bez przerwy u tego samego pracodawcy przed 15. tygodniem przed przewidywanym tygodniem porodu.

Masz prawo pobierać ustawowy zasiłek macierzyński w Wielkiej Brytanii, nawet jeśli zmienisz lub stracisz pracę po spełnieniu powyższych warunków.

Jak uzyskać SMP?

W celu uzyskania SMP musisz poinformować pracodawcę o ciąży i dostarczyć jej potwierdzenie od lekarza lub położnej — musisz zrobić to co najmniej 28 dni przed datą, od której chcesz zacząć pobierać świadczenie. Należy też z wyprzedzeniem zawiadomić pracodawcę o tym, kiedy chcesz rozpocząć urlop macierzyński — trzeba zrobić to co najmniej 15 tygodni przed przewidywanym terminem porodu.

W przypadku odmowy wypłaty musisz otrzymać od pracodawcy formularz SMP1 i wyjaśnienie w ciągu 7 dni od podjęcia decyzji. Jeśli uważasz, że mimo to masz prawo do zasiłku macierzyńskiego (SMP) możesz odwołać się do HMRC.

Ile wynosi SMP?

Stawki zasiłku macierzyńskiego (SMP) w roku podatkowym 2024/25 wynoszą:

  • 90% średnich tygodniowych zarobków (przed opodatkowaniem) przez pierwsze 6 tygodni,
  • £184.03 lub 90% średnich tygodniowych zarobków (wypłacana jest niższa kwota) przez kolejne 33 tygodnie.

Zasiłek wypłacany jest przez pracodawcę tygodniowo lub miesięcznie (w zależności od sposobu wypłaty wynagrodzenia) i podlega opodatkowaniu oraz odliczeniu składek National Insurance.

Komu przysługuje urlop macierzyński w UK?

Urlop macierzyński w Wielkiej Brytanii ma prawo wykorzystać każda zatrudniona kobieta, która w odpowiedni sposób poinformuje pracodawcę o ciąży. Nie ma tu znaczenia, czy kwalifikujesz się do SMP lub Maternity Allowance, ile zarabiasz czy zakres i rodzaj zatrudnienia — o urlop macierzyński możesz ubiegać się, pracując na pełen etat, w niepełnym wymiarze godzin, a także mając pracę na czas określony.

Statutory Maternity Leave trwa maksymalnie 52 tygodnie, z czego 39 tygodni może być objęte płatnym zasiłkiem macierzyńskim. Okres urlopu podzielony jest na:

  • zwykły urlop macierzyński, czyli pierwsze 26 tygodni,
  • dodatkowy urlop macierzyński, czyli ostatnie 26 tygodni.

Nie musisz korzystać z pełnego wymiaru urlopu — obowiązkowe wolne z pracy to 2 tygodnie po urodzeniu dziecka lub 4 tygodnie od porodu w przypadku pracy w fabryce. Urlop macierzyński można rozpocząć najwcześniej na 11 tygodni przed przewidywanym tygodniem porodu.

O jakie inne zasiłki można ubiegać się po narodzinach dziecka w Wielkiej Brytanii?

Po narodzinach dziecka w Wielkiej Brytanii rodzice mogą ubiegać się o różne formy wsparcia finansowego, które pomogą im w zapewnieniu odpowiednich warunków dla noworodka. Oprócz Maternity Allowance i SMP możesz mieć prawo m.in. do Sure Start Maternity Grant lub Universal Credit. To, jakie zasiłki możesz uzyskać, uzależnione jest od Twojej indywidualnej sytuacji.

Sure Start Maternity Grant: podstawowe informacje

To jednorazowy grant wynoszący £500, który ma pomóc w pokryciu wydatków związanych z wychowaniem dziecka. Możesz zakwalifikować się do wypłaty, jeśli spodziewasz się pierwszego dziecka (lub jesteś w ciąży mnogiej, kiedy masz już dzieci) i Ty lub Twój partner pobieracie określone zasiłki (np. Universal Credit, Child Tax Credit, Income Support).

Universal Credit: podstawowe informacje

Universal Credit oferuje comiesięczne wsparcie finansowe na pokrycie kosztów utrzymania dla osób, które mało zarabiają, są bezrobotne lub niezdolne do pracy. Składa się z podstawowego świadczenia i dodatków uzależnionych od indywidualnej sytuacji wnioskodawcy.

Stawki w roku podatkowym 2024/35 wynoszą:

  • świadczenie podstawowe:
    • dla osób poniżej 25 roku życia, które wnioskują samodzielnie: £311.68
    • dla osób powyżej 25 roku życia, które wnioskują samodzielnie: £393.45
    • dla par, jeśli obie osoby są poniżej 25 roku życia: £489.23
    • dla par, jeśli co najmniej jedna osoba jest powyżej 25 roku życia: £617.60
  • dodatek na dziecko poniżej 16 roku życia (lub 19 roku życia, jeśli kontynuuje naukę):
    • na pierwsze dziecko: £333.33 (urodzone przed 6 kwietnia 2017 roku) lub £287.92 (urodzone po 6 kwietnia 2017 roku)
    • na drugie dziecko (i na kolejne, jeśli urodziły się przed 6 kwietnia 2017 roku): £287.92

Child Benefit: podstawowe informacje

Child Benefit to zasiłek, który przysługuje Ci, jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem odpowiedzialnym za wychowanie dziecka:

  • poniżej 16 roku życia,
  • poniżej 20 roku życia — jeśli kontynuuje edukację w pełnym wymiarze godzin.

Możesz wnioskować o wypłatę Child Benefit na wszystkie dzieci znajdujące się pod Twoją opieką, przy czym na każde dziecko świadczenie otrzymywać może tylko jedna osoba — jeśli razem z partnerem nie możecie dojść do porozumienia i zostaną złożone dwa wnioski, HMRC zdecyduje, komu wypłacić świadczenie.

Child Benefit z reguły wypłacany jest co cztery tygodnie, a jego wysokość wynosi:

  • £25.60 tygodniowo na pierwsze lub jedyne dziecko,
  • £16.95 tygodniowo na każde kolejne dziecko.

Pomoc w rozliczaniu podatków w UK — PolAccount

PolAccount to biuro rachunkowe w Wielkiej Brytanii z wieloletnim doświadczeniem w pracy z indywidualnymi i biznesowymi klientami. Niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem, czy prowadzisz własny biznes, jeśli potrzebujesz pomocy w rozliczaniu podatków w Wielkiej Brytanii lub uzyskaniu zasiłku, nasi specjaliści będą w stanie zapewnić Ci profesjonalne wsparcie. Dzięki współpracy z ekspertami zaoszczędzisz czas, zadbasz o to, by wszystkie formalności zostały dopełnione właściwie i terminowo, a także znajdziesz najkorzystniejsze dla siebie rozwiązania. Zachęcamy do zapoznania się z oferowanymi usługami i kontaktu w celu omówienia szczegółów!

Zasiłek macierzyński w UK: Najczęściej zadawane pytania

Czy możesz ubiegać się o zasiłek macierzyński w Wielkiej Brytanii jako osoba samozatrudniona?

Jeśli jesteś samozatrudniona, nie przysługuje Ci ustawowy zasiłek macierzyński, ale możesz mieć prawo do Maternity Allowance. W ramach tego świadczenia możesz otrzymać od £27 do £184.03 tygodniowo przez okres do 39 tygodni. Maksymalną stawkę (£184.03) mogą uzyskać osoby, które przez co najmniej 26 z 66 tygodni przed przewidywaną datą porodu były zarejestrowane jako self-employed w HMRC i opłaciły składki National Insurance Class 2 za co najmniej 13 z 66 tygodni przed przewidywaną datą porodu.

Czy ojcowie mają prawo do urlopu po narodzinach dziecka w Wielkiej Brytanii?

Tak, ojcowie mogą wziąć dwa tygodnie płatnego urlopu w ramach Paternity Leave, a także uzyskać zasiłek Paternity Pay w wysokości £184.03 lub 90% średniego tygodniowego wynagrodzenia (w zależności od tego, która kwota jest niższa). Mogą wykorzystać też Shared Parental Leave — do 50 tygodni urlopu, którym podzielić mogą się rodzice lub opiekunowie dziecka.

Czy osoby zatrudnione przez agencje pracy mają prawo do zasiłku macierzyńskiego SMP?

Tak, pracownice agencji mogą pobierać ustawowy zasiłek macierzyński w Wielkiej Brytanii pod warunkiem, że spełniają wszystkie wymogi i pracowały w tej samej agencji przez 26 tygodni do 15 tygodnia przed terminem porodu.

Czym jest Contractual Maternity Pay?

Niektórzy pracodawcy oferują wypłatę CMP podczas urlopu macierzyńskiego zamiast ustawowego zasiłku macierzyńskiego (SMP) w ramach korzyści pracowniczych. Co ważne, jego wysokość nie może być niższa niż zasiłku ustawowego, a do tego może być wypłacane nawet w przypadku pracownic, które nie kwalifikują się do SMP — dokładne warunki zależą od zapisów zawartych w umowie o pracę.