Self-employed (samozatrudnienie) jest formą prowadzenia jednoosobowej działalności w Wielkiej Brytanii, którą założyć może osoba fizyczna. Wybierając self-employment możesz zacząć świadczyć usługi od razu – rejestracja nie jest wymagana do rozpoczęcia działalności, jednak musisz zarejestrować się jako sole trader do rozliczenia Self Assessment w HMRC (HM Revenue & Customs), gdy tylko Twój dochód w danym roku podatkowym przekroczy £1,000. Podstawową cechą tego rodzaju działalności jest to, że za jej długi odpowiada się własnym majątkiem.
Do zarejestrowania się jako self-employed w UK niezbędny jest numer ubezpieczenia społecznego (National Insurance number) – jeśli go nie masz, musisz wystąpić o jego przyznanie do Departamentu Pracy i Emerytur. W przypadku branży budowlanej należy również uzyskać tymczasową, a potem stałą kartę CIS-4 – Constructions Industry Scheme.
Jak zarejestrować się jako self employed?
Aby zarejestrować się jako self employed, musisz skontaktować się z HMRC (His Majesty’s Revenue and Customs). Cały proces jest prosty i bez najmniejszego problemu można go przeprowadzić online. Podczas rejestracji uzyskasz numer UTR (Unique Taxpayer Reference), który jest niezbędny do składania rozliczeń podatkowych.
Rejestracja self employed w UK: Krok po kroku
- Zbieranie informacji: Przygotuj swoje dane osobowe, w tym imię, nazwisko, adres i datę urodzenia.
- Rejestracja online: Wejdź na stronę HMRC i wypełnij formularz rejestracyjny.
- Oczekiwanie na UTR: Po zarejestrowaniu otrzymasz pocztą numer UTR, który będziesz używać do rozliczeń podatkowych. Zazwyczaj trwa to do 15 dni pracujących.
- Potwierdzenie rejestracji: Upewnij się, że otrzymałeś potwierdzenie rejestracji od HMRC.
Podstawowe terminy związane z samozatrudnieniem w UK
Rok podatkowy w UK zaczyna się 6 kwietnia i kończy 5 kwietnia następnego roku. Ważne jest, aby pamiętać o terminach składania rozliczeń. Jeśli rozpocząłeś działalność przed 5 kwietnia, musisz złożyć swoje pierwsze rozliczenie do 31 stycznia roku następnego.
Kluczowe terminy:
- 5 kwietnia 2025: Zakończenie roku podatkowego 2024/25.
- 6 kwietnia 2025: Rozpoczęcie roku podatkowego 2025/26.
- 5 października 2025: Ostateczny termin na rejestrację działalności w HMRC, jeśli musisz złożyć rozliczenie za rok podatkowy 2024/25.
- 31 października 2025: Ostateczny termin na złożenie tax return w formie papierowej.
- 31 stycznia 2026: Ostateczny termin na złożenie tax return online. Do tej daty należy też opłacić należny podatek.
Obowiązki podatkowe dla osób samozatrudnionych w UK
Osoby samozatrudnione muszą regularnie składać rozliczenia w systemie Self Assessment. Obejmuje to zgłoszenie wszelkich dochodów i kosztów związanych z prowadzeniem działalności.
W Wielkiej Brytanii wysokość podatku dochodowego dla osób samozatrudnionych i pracowników na etacie uzależniona jest od uzyskiwanego dochodu. Stawki na rok podatkowy 2024/25 dla poszczególnych progów podatkowych wyglądają następująco:
- Personal Allowance (Kwota wolna od podatku) – £12,570
- Basic Rate (Podstawowa stawka podatkowa) – 20% dla dochodów od £12,571 do £50,270
- Higher Rate (Wyższa stawka podatkowa) – 40% dla dochodów od £50,271 do £125,140
- Additional Rate (Najwyższa stawka podatkowa) – 45% dla dochodów powyżej £125,140
W roku podatkowym 2025/26 obowiązują te same progi podatkowe.
Obowiązki podatkowe:
- Zgłaszanie dochodów: Musisz zgłaszać wszystkie źródła dochodów, w tym te z działalności samozatrudnionej.
- Rozliczenia: Złożenie formularza Self Assessment, w którym uwzględnisz przychody i koszty.
- Płatność podatków: Musisz zapłacić wszelkie należne podatki przed upływem terminu.
Jakie są koszty związane z prowadzeniem działalności?
Każdy samozatrudniony powinien być świadomy, że koszty związane z prowadzeniem własnej działalności mogą być odliczane od przychodu. Możesz odliczyć wydatki na sprzęt i materiały biurowe, wynajem nieruchomości, a także opłaty za usługi księgowe czy koszty podróży służbowych. Warto jednak pamiętać, że HMRC ma szczegółowe wytyczne dotyczące tego, jakie koszty kwalifikują się do odliczenia.
Rodzaje kosztów self employed, które można odliczyć:
- Koszty biurowe: Wydatki na wynajem biura, media, wyposażenie.
- Sprzęt i materiały: Zakup komputerów, oprogramowania, materiałów eksploatacyjnych.
- Usługi księgowe: Koszty wynajęcia księgowego lub doradcy podatkowego.
- Koszty podróży: Wydatki na podróże służbowe, w tym paliwo i bilety.
Ubezpieczenia społeczne i składki
Osoby samozatrudnione w UK muszą płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Wyróżniamy dwa rodzaje składek dla self employed w zależności od wysokości dochodu:
- Class 2: Dla dochodu przekraczającego £6,725 rocznie. Co istotne, składek Class 2 nie trzeba płacić – jeśli Twój dochód mieści się w granicach od £6,725 do £12,570 są one traktowane jako opłacone w celu ochrony Twojego rejestru ubezpieczenia społecznego.
- Class 4: Dla dochodu przekraczającego £12,570 rocznie.
Kluczowe informacje o składkach na ubezpieczenie społeczne w roku 2024/25:
- Class 2: Stała kwota, która wynosi £3.45 tygodniowo.
- Class 4: 6% od dochodów między £12,570 a £50,270 oraz 2% od dochodów powyżej £50,270.
- Korzyści: Składki na ubezpieczenie społeczne wpływają na Twoje prawo do emerytury oraz innych świadczeń społecznych.
Praca na etacie a samozatrudnienie
Trzeba pamiętać o różnicach w rozliczeniu w przypadku pracy na etacie i prowadzenia własnej działalności w UK. Za odprowadzenie podatków i składek za pracowników odpowiada pracodawca, natomiast rozliczenie self employed wymaga samodzielnego złożenia tax return w systemie Self Assessment (musisz w tym celu zarejestrować się w HMRC).
Musisz pamiętać też, że w przypadku jednoczesnej pracy na etacie i na własny rachunek, składając Self Assessment musisz uwzględnić każde źródło dochodu. Warto skonsultować się z księgowym, by uzyskać więcej informacji o tym, jak prawidłowo rozliczyć się w takiej sytuacji.
Porównanie pracy na etacie i samozatrudnienia:
- Stabilność vs. elastyczność: Praca na etacie oferuje stabilności, podczas gdy samozatrudnienie daje więcej swobody.
- Obowiązki podatkowe: Pracownicy etatowi mają podatki potrącane automatycznie, natomiast samozatrudnieni muszą prowadzić własne rozliczenia.
- Odpowiedzialność: Samozatrudnieni odpowiadają swoim majątkiem za ewentualne długi działalności i ponoszą pełną odpowiedzialność za rozliczenie podatku.
Jakie dokumenty są potrzebne do rozliczeń?
W trakcie roku podatkowego musisz zbierać wszystkie dokumenty dotyczące swoich dochodów i kosztów. Należy przechowywać faktury oraz inne dowody potwierdzające wydatki w celu poprawnego wykazania ich w rozliczeniu oraz na potrzeby ewentualnej kontroli.
Dokumenty niezbędne do rozliczeń:
- Faktury: Dowody sprzedaży, które dokumentują dochody.
- Paragony: Dowody wydatków związanych z działalnością.
- Umowy: Umowy z klientami lub dostawcami, które mogą być potrzebne w przypadku kontroli.
- Księgi rachunkowe: Prowadzenie dokładnej ewidencji dochodów i wydatków.
Dlaczego warto skorzystać z usług księgowego w UK?
Zatrudnienie księgowego może znacznie ułatwić zarządzanie finansami, zapewnić zgodność z przepisami oraz pomóc w optymalizacji zobowiązań podatkowych. Zespół PolAccount to doświadczeni specjaliści, którzy nie tylko pomogą Ci zrozumieć obowiązki związane z prowadzeniem działalności w ramach samozatrudnienia w UK, ale zapewnią też profesjonalne wsparcie na każdym etapie współpracy.
Korzyści z zatrudnienia księgowego:
- Osobisty doradca: Księgowy dostosuje swoje usługi do Twoich indywidualnych potrzeb, pomagając w zarządzaniu Twoją działalnością.
- Oszczędność czasu: Dzięki księgowemu zaoszczędzisz czas – skupisz się na rozwijaniu swojego biznesu, zamiast martwić się o kwestie administracyjne.
- Optymalizacja podatków: Księgowy pomoże Ci znaleźć możliwości odliczeń i zminimalizować obciążenia podatkowe.
- Zarządzanie ryzykiem: Doświadczenie księgowego może pomóc w uniknięciu błędów, które mogą prowadzić do problemów z HMRC.
Samozatrudnienie w UK – Podsumowanie
Samozatrudnienie w UK może być atrakcyjną opcją dla wielu osób, które chcą mieć większą kontrolę nad swoją pracą i dochodami. Pamiętaj jednak, że wiąże się to z dodatkowymi obowiązkami formalnymi oraz koniecznością samodzielnego rozliczania podatków. Jeśli planujesz rozpocząć działalność gospodarczą, skorzystaj z dostępnych zasobów oraz konsultacji z profesjonalistami, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Najważniejsze rzeczy do zapamiętania:
- Musisz zarejestrować się jako self employed i uzyskać numer UTR.
- Pamiętaj o terminach składania rocznych rozliczeń Self Assessment.
- Zbieraj wszystkie dokumenty dotyczące dochodów i wydatków.
- Rozważ zatrudnienie księgowego, aby ułatwić sobie życie.